fma%uj;S ukïfmaß wjqreÿ l=ußh f,i wNsfIal ,enqfõ;a" fjä ;nd urd oukq ,enqfõ;a fuys oelafjk .=Kisß fydag,h bÈßmsg§h' ^wo tu f.dvkeÕs,a, t;ek ke;&
wfma%,a le/,af,a kdhsldjl f,i y÷kajñka fmd,sish u.ska hqo yuqodfõ Ndrhg m;al< fma%uj;S ukïfmaß ;re‚h l;r.u hqo yuqod l|jqf¾ r|jd ;nd miqj tys wKfok ks,Odßhdj isá ¨;skka we,a*%â úfcaiQßh úiska weh ksrej;ska uyu. weúoaojd miqj lDDr yd ;sriaÖk whqßka fjä;nd >d;kh l< wkaou miq.sh i;sfha ,smsfhka úia;r flf<uq'
ueIska ;=jlal=jlska iy rhsm,a follska ;=ka j;djl§ wehg fjä ;nd ;snq‚' fjä myrj,ska isÿjQ ;=jd,j,ska f,a .,d hoa§;a ;=jd, j, fõokdjo fkd;ld weh ks¾NS;j yd fyd| isys l,amkdfjka hq;=j urKhg uqyqK ÿka kuq;a ta jk úg wehf.a YÍrhg isÿù ;snQ nrm;< ydks .ek miqj .d,a, wmrdO wêlrKfha meje;s kvq úNd.fha§ wkdjrKh úh'
fma%uj;S ukïfmaß ;re‚h >d;kh lsÍu iïnkaOfhka mÍlaIK meje;ajQ wmrdO mÍlaIK fomd¾;fïka;=fõ ks,OdÍka úiska ta ms<sn|j l;r.u hqo yuqod l|jqr Ndrj isá ¨;skka we,a*%â úfcaiQßh iy hqo yuqod ierhka wurodi r;akdhl hk fofokdg úreoaOj yïnkaf;dg ufyia;%d;a Widúfha kvq mjrkq ,eîh' tu kvq úNd.h wjidkfha yïnkaf;dg ufyia;%d;a tÉ' ví,sõ' fiakdkdhl uy;d tu kvqj by< Widúhg fhduq lf<ah'
ta wkqj fma%uj;S ukïfmaß >d;kh iïnkaOfhka fuu ú;a;slrejka fofokdg kvq mjrkq ,enqfõ wehg fjä ;nd >d;kh lsÍug ;e;a lsÍfï fpdaokdj hgf;ah'
.d,a, wmrdO wêlrKfha flduidßia fYaIaGdêlrK úksiqre ã' lsõ' weï' isßudkak uy;d bÈßfha mqrd Èk 13 la fuu kvqj úNd. jQ w;r tys meñ‚,a, fufyh jQfha rcfha kS;s{ flk;a fifkúr;ak uy;dh' rcfha kS;s{hka jk WmjxY hdmd iy ã' tia' úf-isxy hk uy;ajre Tyqg iydh úh'
fuu kvqfõ meñ‚,af,a m%Odk idlaIslrejl= jQ fld<U wêlrK ffjoH ks,Odß pkaød wurfialr uy;d ish idlaIsh bÈßm;a lrñka fufia mejiSh'
˜>d;khg ,lajQ fma%uj;S ukïfmaßf.a u< isrer 1971 uehs 24 jeks Èk l;r.u§ ud úiska mÍlaId l<d' u< isrer fmÜáhl oud j<,d fkd;snQ fyhska th krla ù ;snqKd' u< isrer u; .jqula yd l¨mdg hg idhla oud ;snqKd' fuu u< isrer ;u Èh‚hf.a njg fma%uj;Sf.a uj jk ,S,dj;S Tfíisxy uy;añh y÷kd .;a;d'
u< isref¾ uqyqfKa jï me;af;a rjqï yevhg ;=jd,hla ;snqKd' th fjä myrlska isÿjQ ;=jd,hla' ysia lnf,a fud<fha my< fldgio fjä myßka ;=jd, ù ;snqKd' weys neug Wäka k<,go fjä myrla je§ ;=jd, ù ;snQ w;r th ñh.sh ;eke;a;sh ìu jeà isáh§ ;nk ,o fjä myrlska isÿúh yelshs'
isref¾ jï me;af;a Wrysig wdikakfhka mmqjg yd ta me;af;au mmqfõ ueo fldgig ;=jd, isÿù ;snqKd' ueIska ;=jlal=jlska ;enQ fjä myrlska tu ;=jd, isÿúh yelshs' msfÜ ol=Kq me;af;a Wrysig wdikakfhka ;j;a ;=jd,hla ;snqKd' msgg jeÿKq fjä myrlska fmkye,a, midreùfuka isÿjQ ;=jd,hlao olskakg ,enqKd' thska meyeÈ<s jQfha wehg msgqmi isg fjä ;nd we;s njhs' tu ;=jd,j,g lsisu m%;sldrhla lr ;snqfKa keye'
ol=Kq wf;a msgqmi ndyqj fjä myrla je§fuka me,Sf.dia ;snqKd' w; Tijd f.k isá wjia:djl msgqmiska isg l< fjä ;eîulska tu ;=jd, isÿúh yel' fld÷weg fm<g ll=f,a Wv fldgi iïnkaO jk ia:dkhg jeÿKq fjä myrlska tu ia:dkfha fld÷weghg ;=jd, isÿù ;snqKd' fjä je§fuka isÿjQ ;=jd, ksid we;sjQ lïmkh;a wêl f,a .e,Su;a wef.a urKhg fya;=jhs' fï fjä myrj,a je§ we;af;a ueIska ;=jlal=jlska yd rhsm,a j,skqhs'
ñh.sh ;eke;a;shf.a ,sx.sl fmfoio mÍlaId l<d' ñhheug fmr wehg ,sx.sl l%shdjla isÿfldg we;s ,l=Kq ;snqKd' tfy;a u< isrer krla ù ;snQ neúka th isÿù we;s Èkh ksYaÑ;j lSu wmyiqhs'
fma%uj;S ukïfmaßf.a uE‚hka jk ,S,dj;S Tfíisxy ^42& uy;añh wêlrKh yuqfõ idlaIs foñka fufia mejiqjdh' ˜uf.a ieñhd jk ixrlaIK fomd¾;fïka;=fõ uqrlrefjla' fï isoaêh jQ ld,fha Tyq rdcldß lf<a mdku m%foaYfha' l;r.u fog.uqj fld<‚fha ud orejkao iu. mÈxÑj isáhd' ug orejka 11 la isákjd' bka 7 fofkla msßñ orefjda' y;r fofkla .eyekq orefjda' ñh.sh fma%uj;S uf.a jeäu,a orejdhs' ñhhk úg wef.a jhi wjqreÿ 22 hs' weh wfmdi idudkH fm< úNd.fhka iu;a ù isá w;r 1971 ld,fha weh oyï mdif,a b.eka jQjd' 1970 wjqreÿ W;aijfha§ l;r.u wjqreÿ l=ußh f,i f;arefKa wehhs' weh ñh.sfha 1971 wfma%,a 17 od' wfma%,a 16 od f;la weh ud iu. f.or Ôj;a jqKd'
wfma%,a 16 od weh fmd,sishg f.k heug l;r.u fmd,sisfha ´md;" isßmd, yd we,äka hk fldia;dm,ajre uf.a ksjig wdjd' Tjqka ks, we÷ï ye| isáhd' Tjqka meñ‚ ðma r:fha l;r.u fmd,sia ia:dkdêm;s" Wm fmd,sia mÍlaIl Wvj;a; uy;do isáhd'
f.g we;=¿ jQ isßmd, yd ´mdkdhl rd<ydñ,d" lkakdäh bÈßmsg isg ysi mSrñka isá fma%uj;S wef.a fldkafvka weof.k Ôma ßh fj; f.k .shd' isßmd, rd<ydñ Tyqf.a wf;a ;snQ fohlska fma%uj;Sf.a msgg .eiqjd' fma%uj;S f.k hk fya;=j l=ula oehs ud weiQ úg fya;=j oek.kak ;uhs f.k hkafka lshd Tjqkaf.ka flfkla mejiqjd' uf.a ÿj fírd fok f,i ud Wvj;a; uy;dg lS úg Tyq Ôma ßfhka nei wyig fjä lsysmhla ;enqjd' fmd,sisfhka f.k hk úg fma%uj;S we| isáfha u,a jegqKq .jqula" l¨mdg hg idhla' weh ;kmghlao ye| isáhd' fma%uj;S Ôma ßhg kxjd .ekSug fmr fmd,sia rd<ydñ,d f.hs ;snQ uf.a ieñhdf.a ks, we÷ïo /f.k .shd' fma%uj;S /f.k .sh Ôma ßh miqmi ud ie;mqï ld,la muK fmd,sish me;a;g ÿjf.k .shd'
fma%uj;S ñh.sh miq j<oeuQ ,shkwdrÉÑf.a we,äka keue;a;d fuys§ idlaIs foñka mjid isáfha ˜¨;skka úfþiQßhf.a ksfhda.fhka we÷ï .,jd isá fma%uj;Sf.a l,jd fofla f,a me,a,ï ;sfnkq ;ud ÿgq njhs' ldo¾" fmreud,a iy ihsuka hk ;sfokdo iu. tlaù l;r.u ;reK fn!oaO ix.ï Yd,dj bÈlrñka ;snQ N+ñfha j<la lmd fma%uj;Sf.a isrer Tijdf.k f.dia j<,d oeuQ nj;a Bg fmr weh ye| isá .jqu" hg idh yd ;kmáho isrer Wäka ;enQ nj;a˜ Tyq mjid isáfhah'
wmrdO mÍlaIK fomd¾;fïka;=fõ Wm fmd,sia mÍlaIl fodka tâúka m,sfyak uy;d idlaIs foñka fma%uj;S ukïfmaß >d;kh ms<sn| mÍlaIK meje;ajQ whqre" idlaIslrejkaf.ka lg W;a;r ,nd.;a wkaou yd ú;a;slrejka fofokd w;awvx.=jg .;a whqre wêlrKh yuqfõ úia;r lf<ah'
fuu kvq úNd.fha§ meñ‚,af,a foaYkh meje;a jQ rcfha kS;s{ flfkla fifkúr;ak uy;d fufia mejiSh' ˜fma%uj;Sf.a ujf.a idlaIsh wkqj fma%uj;S w;awvx.=jg f.k ;snqfKa fmd,sish úiska weh f.or ysi mSrñka isáh§ nj m%ldY jqKd' weh ler,sldr ixúOdkhg wh;aj isáhd kï fmd,sish wfma%,a 05 od fyda Bg fmr weh w;awvx.=jg .; hq;=j ;snqKd' weh l,ska w;awvx.=jg fkd.;af;a weh ler,sldr ixúOdkhg wh;a flkl= fkdjQ ksihs'
lsisÿ fya;=jla ke;sj w;awvx.=jg .kq ,enQ fma%uj;S Wm fmd,sia mÍlaIl Wvj;a; úiska yuqod l|jqrg /f.k .shd' wehf.a mshdf.a ks, we÷ï fmd,sishg f.k f.dia ;snqfKa weh ler,sldr ixúOdkhg wh;a nj fmkaùughs' weh ler,s kdhsldjla kï l;r.ug yuqodj meñfKk úg weh ksjfia /£ fkdisákq we;' fma%uj;S we;a;gu ler,sldr kdhsldjla kï wksla ler,slrejka iu. jkdka;rhg m<dheug wehg ;snqKd' yuqodj tk úg l;r.u isá ler,slrejka ish¨ fokdu jkdka;rhg m,df.dia ;snq‚' fma%uj;S iqmqreÿ mßÈ f.or isáfha weh le/,a,g iïnkaO ke;s ksid nj meyeÈ<shs'˜
ú;a;sh fjkqfjka foaYkh meje;a jQ kS;s{ w¾â,s fmf¾rd uy;d lshd isáfha le/,a,la isÿjk wjia:djl th u¾okh lsÍu i|yd yuqodj úiska isÿlrk >d;k ms<sn|j yuqod ks,OdÍkag úreoaOj kvq mejßh fkdyels njhs' ta i|yd Tyq ol=Kq wm%sldfõ kvq ;Skaÿjlao f.k yer olajñka lreKq bÈßm;a lf<ah'
tfy;a rcfha kS;s{ flfkla fifkúr;ak uy;d ish foaYkfha§ fmkajd ÿkafka ú;a;slrejka l;r.ug tk úg tys lsisÿ ler,slrejl= fkdisá w;r Tjqka úiska tlÿ ler,slrejl=j;a w;awvx.=jg f.k ke;s njhs' ta fjkqjg Tjqka w;awvx.=jg f.k ;snqfKa fma%uj;S we;=¿ ;re‚hka yh fokl= mu‚'
m<uqjeks ú;a;slre we;=¿ msßi fudkr uia" yd j,a W!re uia lñka u;ameka mdkh lrñka yuqodfõ n,h mdúÉÑ lrñka isáhd ñi ler,slrejka we,a,Sug jkdka;rfha fufyhqula fyda isÿfldg ke;s njo fifkúr;ak uy;d lSh'
ú;a;slrejkaf.a b,a,Su mßÈ fuu kvqj i|yd bx.%Sis l;d lrk whf.ka hq;a cQß iNdjla m;afldg ;snq‚' kvq úNd.h wjidkfha meñ‚,af,a iy ú;a;sfha foaYko úksiqrejrhdf.a idlaIs iïmsKavkh we;=<;a foaYkho meje;s w;r cQß iNdj ta ms<sn| úkdä 45 l ld,hla /iaù idlÉPd lf<ah' wka;sfï§ cQß iNdfõ talu;sl ks.ukh jQfha ú;a;slrejka fofokd ñkS ueÍug ;e;a lsÍfï fpdaokdjg jrolrejka njhs' Tjqkag úreoaOj mej;s fpdaokd ielfhka f;drj Tmamq ù we;s njo cQßfha ks.ukh úh'
ta wkqj .d,a, wmrdO wêlrK flduidßia fYaIaGdêlrK úksiqre ã' lsõ' weï' isßudkak uy;d m<uqjeks ú;a;sldr ¨;skka we,a*%â úfcaiQßh iy fojeks ú;a;sldr hqo yuqod ierhka wurodi r;akdhlg nrm;< jev we;sj jir 16 ne.ska isr o~qjï kshu lf<ah' rcfha n,h w;g f.k fujeks jerÈlrk Woúhg Èh yels by<u o~qju ,ndÈh hq;=h hkak iudcfha wfmalaIdj njo ;Skaÿj m%ldYhg m;a lrñka úksiqrejrhd mejiSh'
ú;a;slrefjda fuu ;Skaÿjg úreoaOj wNshdpkhla bÈßm;a l< w;r th fld<U wNshdpkdêlrKfha§ fYaIaGdêlrK úksiqre ta' iS' w,ia uy;d m%Odk ;%smqoa., úksiqre uvq,a,la bÈßfha úNd.hg .e‚ks' tfy;a tys§o l,ska ;Skaÿfõ fjkila fkdùh' ú;a;slrekaf.a isr o~qju ;yjqre úh'
isro~qjï ú¢ñka isáh§ fojirlg miq m<uq ú;a;sldr we,a*%â úfcaiQßh nkaOkd.drfha§u yDohdndOhlska ñh.sfhah' fojeks ú;a;sldr wurodi r;akdhl isr o~qjï ú| ksoyia ù meñK isáh§ 1989 NSIK ld,fha cúfm l%shdldÍka úiska foúkqjr§ msysfhka wek urd ouk ,o nj jd¾;d úh'
ohd ,xldmqr